Daha önceki yazılarımda paragraf ve essay yazım süreçleriyle ilgili bilgi vermiştim. Bu yazıların linklerini ve essay yazım süreçleriyle ilgili hazırlamış olduğumuz videoları yazının sonunda bulabilirsiniz. Thesis statement veya Türkçe ismiyle tez cümlesinin niçin yazıldığını, ne işe yaradığından bahsedelim. Thesis statement isminden de anlaşılacağı üzere bir essayde sizin savunduğunuz argümanınızdır, sizin o konu hakkındaki görüşlerinizdir. Bir yazıya başlarken önce genel bir takım noktalardan bahsederiz, konuyu daha geniş perspektifte ele alırız, yazı ilerledikçe okuyucuya kendi görüşümüzü aktaracağımız daha spesifik noktalara temas ederiz. Bir başka deyişle yazımızı genelden özele doğru oluştururuz. En önemli olduğunu düşündüğümüz, konunun özü olduğuna inandığımız görüşü ise giriş paragrafının sonunda tez cümlesi olarak yazarız. Biz bu tez cümlesiyle okuyucuya “burası esas üzerinde duracağım yer, ben gelişme paragraflarında bu konuları tek tek ele alacağım” demiş oluruz. Şimdi buraya kadar anlattıklarımızı somutlaştırmaya yarayacak bir örnek verelim.

• Örnek: Although globalization is considered to be beneficial by many, it has actually done great harm to developing countries around the world.

Yukarıdaki örnekte yazar küreselleşmenin faydaları olduğunu kabul ediyor ancak esas olarak gelişmekte olan ülkelere verdiği zarardan bahsedeceğinin altını çiziyor. Dolayısıyla yazarın yazının gelişme bölümünde küreselleşmenin gelişmekte olan ülkelere verdiği zararlarından bahsetmesini bekliyoruz.

Etkin bir tez cümlesinin (thesis statement) aşağıdaki işlevleri yerine getirmesini bekleriz.

1. Okuyucuya konunun ne olduğunu söyler.
2. Yazara yazılacakları belli bir çerçeveye oturtmasını sağlar.
3. Konuyu okuyucunun daha rahat bir şekilde anlamasını sağlayacak şekilde daraltır.

Peki, etkin bir tez cümlesi (thesis statement) yazalım derken ne gibi hatalar yapılıyor? Tez cümlesi (thesis statement) yazarken sık yapılan hatalar;

1. Gerçek bir bilgiyi, istatistiki veya bilimsel veri olabilir, tez cümlesi olarak yazmak.

Örnek: Greek people love seafood.

• Soru cümlesi yazmak.

Örnek: Should the municipalities help poor people?

• Genelleme yapmak.

Örnek: Most people prefer to stay at home on Sundays.

• Açıklama şeklinde bilgi vermek.
• Örnek: The following essay will explain the disadvantages of investing in Bitcoin.

Sonuç olarak tez cümlesi (thesis statement) oluşturduğumuz essayin belkemiğidir. Giriş paragrafının sonunda yer alan tez cümlesi (thesis statement) tüm yazının gidişatına şekil veren, yazının ne yöne doğru akacağını gösteren bir pusuladır, yazarın o konuya ilişkin vizyonudur.